Urząd Gminy Łysomice

• Gmina Łysomice  /  
• Historia  /  

RYS HISTORYCZNY
Opisując dzieje terenów obecnej Gminy Łysomice zacząć należy od czasów najdawniejszych, cofając się nawet do prahistorii. Dowody na istnienie pierwszych osadników pochodzą już ze schyłkowego paleolitu, tj. ok. 10 tys. l. p.n.e. Przez kolejne lata, aż do przełomu ery archeologia dokonywała coraz to nowych odkryć, a do najważniejszych z nich zaliczyć można odłupki kamienne oraz zbrojniki ze wspomnianego już paleolitu, a także kamienne topory związane z kulturą ceramiki wstęgowej, tj. ok. IV w p.n.e. Najważniejszego odkrycia archeologicznego dokonano na terenie Gostkowa (ciałopalne groby, pochodzące z II lub III w n.e.).
Pierwsze źródła pisane dotyczące miejscowości z terenu gminy pochodzą z okresu późnego średniowiecza, dokładnie z roku 1263. Znajdujące się ówcześnie w Toruniu komturstwo krzyżackie w 1263 roku swoim zasięgiem obejmowało większość miejscowości naszej Gminy, tj. Papowo, Gostkowo, Ostaszewo, Turzno i Tylice, które spełniały rolę wsi rycerskich, a także Lulkowo i Łysomice, które stanowiły chłopskie wsie czynszowe. W następnych latach poszczególne miejscowości przechodziły kolejno w ręce polskich właścicieli. Wymienić należy kilku najbardziej znanych i zasłużonych: Donimirscy właściciele Łysomic, Czarlińscy właściciele Zakrzewka, Lipińscy, Kenzerowie właściciele Lipniczek, Czapscy właściciele Gostkowa, oraz Działowscy i Zboińscy właściciele Turzna.
W latach 1772 1795 na skutek rozbiorów region dostaje się pod panowanie pruskie, gdzie pozostaje do roku 1914 (rozpoczęcie I Wojny Światowej). Lata międzywojenne to ciężki okres dla rozwoju wsi z powodu światowego kryzysu gospodarczego, jaki dosięgną także Polskę. Osadnictwo wiejskie pozostawało w stagnacji , o czym świadczy choćby fakt , że majątki naszych właścicieli ziemskich uległy zdecydowanemu zminimalizowaniu. W tym czasie podupadły największe dworki gminne: Łysomice, Turzno, Lipniczki.
Podczas, gdy region podnosił się z secesji na Polskę spadła kolejna katastrofa w postaci II Wojny Światowej. Na tereny okolicznych wsi Niemcy wkroczyli 6.IX.1939 r. Po raz kolejny, tym razem doszczętnie, ograbione zostały majątki ziemskie, największe straty poniosła jednak ludność cywilna. W trakcie wojny hitlerowcy wymordowali ok. 100 osób z naszej gminy, liczba deportowanych do obozów zagłady lub obozów pracy nie jest bliżej określona.
Powojenna historia Gminy Łysomice nie jest skomplikowana. Dotychczasowa siedziba władz gminnych od 1920 roku mieszczących się w Turznie została przeniesiona do Łysomic w roku 1972.
Obecnie w obręb Gminy Łysomice wchodzi 19 miejscowości: Łysomice, Papowo Toruńskie, Turzno, Ostaszewo, Lulkowo, Wytrębowice, Zęgwirt, Świerczynki, Świerczyny, Tylice, Zakrzewko, Gostkowo, Kamionki Duże, Kamionki Małe, Piwnice, Koniczynka, Lipniczki, Olek, Chorab, a liczba ludności Gminy to ok. 7.800 osób.